Wat berichten de Russische of Oekraïense pers, populaire televisieprogramma’s en online kanalen over de actualiteit? Deze nieuwe tweewekelijkse rubriek van Wabke Waaijer kiest uit een breed palet aan media: van regeringsgezind via neutraal naar kritisch of oppositioneel. Deze week de mondiale klimaattop in Glasgow die plaatsvond van 31 oktober tot 12 november 2021. Wat is hierover afgelopen week in de Russische media gezegd of geschreven?

.

door Wabke Waaijer

Rusland is na de Verenigde Staten, China en India verantwoordelijk voor de meeste C02 uitstoot. Tegelijkertijd herbergt Rusland het grootste gedeelte van het boreale woud (taiga) op aarde en staat daarmee ook borg voor heel veel CO2-opslag. Die Russische taiga staat echter steeds vaker en langer in brand, wat ook weer leidt tot veel CO2 uitstoot, schreef de regionale nieuwssite 7x7 Gorizontalnaja Rossija in het kader van de klimaattop in Glasgow.

Deze kleinschalige nieuwssite focust, in tegenstelling tot de meeste nieuwssites, op nieuws uit de Russische regio’s waar, zoals in Siberië, de klimaatverandering ook het meest tastbaar is. ‘In september hebben vertegenwoordigers van het Federale agentschap voor bosbeheer de Russische mediagroep RBK gemeld dat alleen al dit jaar 18,2 miljoen hectare aarde [in Rusland–red] heeft geleden onder natuurbranden, waaronder 10,7 miljoen hectare aan bos. (…) Het hoge niveau van CO2 opname wordt mogelijk tenietgedaan door een groeiend aantal bosbranden door heel het land’.

 Russische taiga. (Foto: rechtenvrij).

Zondagavondshow van Dmitri Kiseljov

De wekelijkse Kremlinloyale zondagavondshow Vesti nedeli (Nieuws van de week) op het staatstelevisiekanaal Rossija 1 zoekt zoals gewoonlijk de confrontatie op. Presentator Dmitri Kiseljov: ‘(…) Het Westen begon weer iedereen de les te lezen, handelde slechts uit eigen belang en probeerde iedereen om de tuin te leiden. Daarom besloten de leiders van  Rusland, China en Turkije om niet persoonlijk naar Glasgow te komen. (…). Poetin had een videoboodschap opgenomen voor de deelnemers van de top. Biden vond het niet interessant en werd weer slapend gefotografeerd. (…) En toen Biden wakker werd zei hij dat bij Poetin “de toendra brandt, hij heeft een serieus klimaatprobleem en zwijgt erover in plaats van iets te doen.” Weet u, een dergelijke toon is nu precies wat veel wereldleiders ervan weerhoudt om mee te doen aan zulke, zogenaamd ‘globale’ initiatieven. (…) Om terug te komen op het thema dat Poetin ‘zwijgt’ over het klimaat… dan heeft Biden gewoon overal doorheen geslapen. Rusland is een internationale ecologische donor. Een land dat de globale groene balans verbetert in tegenstelling tot de Verenigde Staten. (…).’

Regeringsgetrouwe Izvestija

De Kremlingezinde krant Izvestija beschrijft hoe de Oekraïense president Zelenski op de klimaattop de Amerikaanse president Joe Biden diep in de ogen kijkt. ‘President Vladimir Zelenski droomde weg in de ogen van de Amerikaanse president Joe Biden alsof dit het gelukkigste moment uit zijn leven was. Dit schreef de Russische senator Aleksej Poesjkov 4 november op zijn Telegramkanaal.’

Biden en Zelenski ontmoeten elkaar op de klimaattop in Glasgow. (Foto: Twitter)

Verder benadrukt Izvestija in een uitgebreid artikel dat de klimaattop niet heeft voldaan aan de hoge verwachtingen, omdat de definitieve versie van het klimaatakkoord van Glasgow voor velen een teleurstelling was. Ook wijst de krant op het feit dat dit de meest vervuilende klimaattop ooit is geweest.

‘De conferentie werd bezocht door delegaties van bijna 200 landen – in Glasgow kwamen Joe Biden, de president van Frankrijk Emmanuel Macron, de Britse premier Boris Johnson en de ex-leider van het Witte Huis Barack Obama. Maar hun woorden over de intentie om te strijden voor het klimaat werden onderuitgehaald door de statistieken. Volgens een berekening van de Britse regering stoot de klimaattop in Glasgow dit jaar meer CO2 uit dan eerdere vergelijkbare evenementen in het verleden.’ Er zou 102,5 ton aan broeikasgassen zijn uitgestoten in vergelijking met ruim 51 ton in 2019.

Izvestija vervolgt dat de Russische delegatie (Rusland stuurde 270 vertegenwoordigers onder leiding van vicepremier Aleksej Overtsjoek naar Glasgow) het betreurt dat er geen afspraken zijn gemaakt over internationale emissiehandel waar al sinds 2015 (het jaar van de baanbrekende klimaattop in Parijs) over wordt gesproken, zegt een expert tegen Izvestija.

De krant verbaast zich over het feit dat de Verenigde Staten en uiteindelijk ook China (samen met andere landen) hebben toegezegd om de globale methaanuitstoot tot het jaar 2030 met 30% te verminderen. ‘Opmerkelijk dat ook China en de Verenigde Staten, de twee belangrijkste “producenten” van broeikasgassen in de wereld, zich hebben aangesloten bij deze initiatieven’. Rusland doet net als Australië en India niet mee met het ‘methaanpact’, maar dat laat de krant onvermeld.

Ook het thema atoomenergie komt ter sprake in de krant. Volgens de Russische delegatie leidt dit onderwerp tot verdeeldheid. ‘Wij dringen erop aan om atoomenergie als neutraal te beschouwen. Maar terwijl Frankrijk en ontwikkelingslanden dit ondersteunen, zijn veel ontwikkelde landen bereid om van atoomenergie af te stappen of in ieder geval de actieve exploitatie ervan en de bouw van atoomcentrales te staken. Inclusief Duitsland, Spanje en de Verenigde Staten. Hier zien we een groot verschil qua standpunten’.

Zakenkrant RBK

Zakenkrant RBK is redelijk volledig in haar berichtgeving over Glasgow en benoemt ook aan welke klimaatdoelen Rusland niet gaat bijdragen. Zo heeft Rusland, dat samen met China één van de grootste uitstoters van methaangas is, niet het akkoord ondertekend om te helpen de globale methaangasuitstoot tot 2030 met 30% te verlagen. 

'Het glas is halfvol, of het glas is half leeg’, zo omschrijft de kritische krant Novaja Gazeta de resultaten van de klimaattop. De krant verwijst naar een ‘scherpe’ internetgebruiker die de conferentie in Glasgow vergeleek met een stelletje alcoholisten die elkaar tevergeefs probeert te overtuigen om te stoppen met drinken. In tegenstelling tot veel andere Russische media, legt Novaja Gazeta de nadruk op wat er wel is bereikt op de klimaattop, ondanks de tegenstrijdige belangen van de deelnemende landen.

Het in Letland gestationeerde nieuwsbureau Meduza schrijft zowel uitgebreid over de top als over de protesten van eco-activisten. Daarnaast bracht de nieuwssite de opwarming van de aarde in beeld door middel van een reeks kunstzinnige foto’s van klimaatopwarming over de hele wereld. 

Moskovski Komsomolets

Volgens de Kremlingezinde krant Moskovski Komsomolets is één van de redenen van de teleurstellende resultaten van de klimaattop het feit dat ‘politieke vragen’ voorrang kregen boven inhoudelijke. De krant verwijst naar het feit dat China en Rusland kritiek kregen te verduren omdat hun leiders niet bij de top aanwezig waren. Moskovski Komsomolets merkt, net als overigens andere Russische media, ironisch op dat Biden ‘de toendra met de taiga heeft verward’. Biden had namelijk gezegd dat de ‘toendra brandt’ maar volgens de Russische media bedoelde hij de taiga, oftewel de Siberische naaldwouden, waar het probleem van de branden veel groter is. Volgens zakenkrant RBK stond de toendra in de regio Magadan begin november echter wel degelijk in brand. Het is dus nog maar de vraag of Biden zich had vergist.

Moskovski Komsomolets eindigt met de constatering van de ‘jonge Zweedse klimaatactiviste’ Greta Thunberg dat de klimaattop vooral veel ‘bla bla bla’ was en dat de strijd voor het klimaat zich vooral afspeelt buiten de muren van de VN conferentie. De krant zit hierin een teken dat de macht van het establishment tanende is: ‘De populariteit van Thunberg zegt genoeg: het gezag van overheidsinstanties neemt opnieuw af onder de bevolking’.

Bronnen: Meduza, RBK, Moskovski Komsomolets, Novaja Gazeta, Izvestija, Rossija 1, 7x7 Gorizontalnaja Rossija.