door Laura Starink
In the good old days van de USSR was de anekdot (politieke mop) de beste uitlaatklep voor alle opgekropte meningen. Ze verplaatsten zich met de snelheid van het licht door het land en elke vriendengroep aan te kleine keukentafeltjes in te kleine woninkjes eindigde met dronkenschap, zang en grappen. Onder Stalin kon je er voor worden doodgeschoten, onder Brezjnev, toen ik in Rusland studeerde, heb ik er honderden voorbij horen komen.
Een juweeltje: ‘Een man komt een winkel binnen en vraagt: U heeft zeker geen vlees?’ De verkoopster zegt: ‘Nee, wij hebben geen vis. De winkel aan de overkant heeft geen vlees.’
Ik denk niet dat een jonge Rus zich nog voor kan stellen hoe dolkomisch die grap was in de tijd dat alle winkelschappen leeg waren en en defitsit (gebrek, tekort) verreweg het meest courante Russische woord. Uren in de rij staan voor de meest elementaire dingen was een ware overlevingskunst met eigen codes en gedrag. Vladimir Sorokin schreef een boek dat geheel bestaat uit dialogen in de rij. Betere studie van de sovjet-maatschappij ken ik niet.
De CIA had in de week van Trumps inauguratie nog wat tijd over om een serie sovjet-moppen te 'declassificeren'. Kennelijk spaarde men de moppen als belangrijke graadmeter van verzet bij de vijand. Lees ze en de Unie van Socialistische Sovjet Republieken rijst op voor uw geestesoog.