Het in Rusland inmiddels beroemde 'scholierenprotest' van 26 maart, toen jongeren in het hele land deelnamen aan de protestactie van Aleksej Navalny tegen corruptie, heeft een nieuwe meme op internet opgeleverd. In de videoclip Malysj (Jochie) levert popster Alisa Vox kritiek op de protesterende scholieren. Er wordt druk gespeculeerd of het Kremlin, in verlegenheid gebracht door de jongste protestgeneratie, haar daartoe de opdracht heeft gegeven. Bronnen meldden tegen de onafhankelijke nieuwssite Meduza dat Vox en haar team 2 miljoen roebel (31.000 euro) hebben ontvangen voor de muziekvideo.
'Op een zonnige dag om twee uur is hij op weg naar het protest. Met zijn slappe handjes drukt hij een poster tegen zijn borst met vier spelfouten in twee woorden.' Zo begint Alisa Vox haar lied. Malysj vertelt het verhaal van een sukkelige jongen die uit onnozelheid en naïveteit bij de protesten betrokken raakte. ‘Hij krijgt een onvoldoende terug voor een geschiedenistoets, maar er zijn hem gouden bergen beloofd.' Vox, aanvankelijk verkleed als Russische schooljuf-met-bril, suggereert in het lied dat jongeren werden betaald om mee te doen aan de demonstraties. Ze ontpopt zich vervolgens tot een vamp-achtige vrouw in hotpants die de jongeren het hoofd op hol brengt. Een suggestief gapend aapje met een demonstratiebord moet laten zien dat de jongen zijn hersens niet gebruikt.
Het 'jochie' uit de song kan zich beter richten op zijn huiswerk dan zich laten lijmen voor de straat. Wil je ‘vrijheid, geld, meisjes (…) en zelfs macht: bemoei je niet met de politiek, maar doe liever je huiswerk,' zingt Vox luidkeels en spaarzaam gekleed. Als je onstuimige hart snakt naar veranderingen, doe je er goed aan bij zichzelf te beginnen, waarschuwt Vox: 'Je verlangt naar verandering? Begin bij jezelf, lieverd.' De clip wordt afgesloten met een wat ouwelijk ogende jongeman die schuldbewust over zijn schoolbank gebogen zit.
Alisa Vox is een bekende Russische zangeres, die tot vorig jaar lid was van de vermaarde band ‘Leningrad’. De band staat juist bekend om zijn maatschappijkritische houding en dubbelzinnige teksten. Leider van de band Leningrad Sergei Sjnoerov levert op zijn Instagram felle kritiek op Vox en haar video.
Alisa Vox bij een optreden op Geek Festival in Sint Petersburg, juni 2016 Wikimedia
Het Kremlin maakt zich zorgen om de jeugd, die geen staatstelevisie kijkt en dus niet ontvankelijk is voor overheidspropaganda. Steeds meer jongeren krijgen hun informatie van videobloggers en de ironische anti-corruptiefilmpjes van Navalny over, bijvoorbeeld, de landhuizen van premier Medvedev, zijn een voorbeeld geworden voor andere bloggers. Zo dreigt politiek ook onder de apolitieke jeugd cool te worden. Voor het eerst namen scholieren op enige schaal deel aan de protesten in het hele land, hoewel hun aandeel niet overschat moet worden. Mocht Vox inderdaad zijn betaald door de overheid dan is dat een poging van hogerhand de jeugd via moderne middelen te bereiken.
De zangeres wees de verdachtmakingen fel van de hand en zegt dat ze het liedje zelf heeft geschreven in een opwelling van creativiteit. Wie de videoclip heeft geproduceerd zegt ze niet te weten. Vox heeft inmiddels een ‘time-out’ genomen.
Twee andere bronnen van Meduza ontkennen dat de Russische autoriteiten iets van doen hebben met het clipje. Volgens hen komt het uit de koker van Kremlin-sympathisanten, die kwaad zijn dat de jongeren politiek worden ingezet. Met de clip wilden ze Poetin een handje te helpen. Eerder verscheen er op YouTube een filmpje waarin Navalny werd vergeleken met Hitler. Wie de clip maakte bleef onduidelijk, maar ook toen werd in de richting va het Kremlin gewezen.
Lees ook: Revolte der nieuwe Russen