Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zette dinsdagochtend een commentaar op zijn website over de voor woensdag geplande ontmoeting van Zijlstra met minister Sergej Lavrov, waarin de nadruk ligt op de uitermate stroeve relatie tussen Rusland en Nederland, maar ook wordt gewezen op het grote belang van Shell voor de Russische economie.

Juni 2017: president Poetin ontvangt in het Kremlin Ben van Beurden, de CEO van Shell. Foto: kremlin.ru

In een verklaring van de Russische ambassade in Den Haag heet de vermeende ontmoeting van Zijlstra met Poetin een binnenlandse kwestie van Nederland. Tegelijkertijd protesteert de ambassade tegen ‘pogingen om Rusland imperiale ambities, of het streven naar herstel van het Sovjet-imperium toe te schrijven’. ‘Dat zeggen alleen diegenen’, aldus de verklaring, ‘die belang hebben bij het scheppen van een vijandbeeld van Rusland, zij die onder het mom van de beruchte “Russische dreiging” de militaire infrastructuur van de NAVO naar het Oosten verplaatsten en daarmee welbewust een militaire confrontatie provoceren.’

De ambassade verwijst verder naar ‘stelselmatige’ beschuldigingen van officiële vertegenwoordigers van het koninkrijk dat Rusland desinformatie verspreidt. ‘Het wordt als iets vanzelfsprekends gepresenteerd waarvoor geen enkel bewijs nodig is. Is dat niet precies een voorbeeld van het verbreiden van “nepnieuws’’ tegen ons land gericht?’, aldus de ambassade.

MH-17 en Krim-goud

In Moskou herinnert het ministerie van Buitenlandse Zaken eraan dat ‘Nederland een van de weinige EU-landen is die bilaterale contacten met Rusland op het niveau van regeringsleden beperkt en alleen een uitzondering maakt voor ontmoetingen tussen de ministers van Buitenlandse Zaken. ‘De Russisch-Nederlandse betrekkingen’, zo vervolgt het commentaar, ‘worden overschaduwd door de ongekende anti-Russische campagne in de Nederlandse media en het vooringenomen door Nederland geleide onderzoek naar de omstandigheden van het neerstorten van de Maleisische Boeing in 2014 in Oost-Oekraïne.’

In de reeks probleemkwesties noemt het ministerie verder het vonnis van de Amsterdamse rechtbank over teruggave van het door het Allard Pierson Museum geleende ‘Krim-goud’. De rechtbank besloot in december 2016 dat de kunstschatten, die sinds 2014 in Nederland zijn opgeslagen nadat de Krim door Rusland was geannexeerd, terug moeten naar de staat Oekraïne. Kiëv moet dan maar beslissen waar ze uiteindelijk naar toe mogen. Rusland noemt dit vonnis over het Krim-goud onrechtmatig. Het hoger beroep, aangespannen door musea op de Krim, moet nog dienen.

Tenslotte herinnert Rusland ook aan de onenigheid met Nederland in 2013 over de actie van Greenpeace tegen Russische olieboringen in het noordpoolgebied. Dertig actievoerders werden gearresteerd, waarop Nederland een procedure begon bij het Internationaal Zeerechttribunaal in Hamburg en in het gelijk werd gesteld. Rusland erkende de uitspraak niet.

Rusland hecht echter belang aan dialoog en wijst erop dat Nederland dit jaar een tijdelijke zetel heeft in de VN-Veiligheidsraad. Nederland is een grote handelspartner van Rusland, het staat nu op de derde plaats, een plaats lager dan vóór de economische sancties. Directe investeringen in Rusland zijn aanzienlijk, zo schrijft het Russische ministerie, opgeteld 34,4 miljard euro.

Shell

Ondanks het beleid van Den Haag ten aanzien van Rusland, aldus Moskou, blijft Rusland voor het zakenleven interessant. In 2017, memoreert het ministerie, was Shell 125 jaar actief in Rusland. Shell is ‘de grootste buitenlandse investeerder in onze economie’. Shell neemt deel in de projecten Nordstream II, Sachalin 2 en een LNG –fabriek in de Oostzee. Ook noemt het ministerie als positief voorbeeld van de relaties Unilever die vier fabrieken in Rusland heeft en Philips, die Russische bedrijven voor medische apparatuur moderniseert..

Het filiaal van de Hermitage in Amsterdam, waar onlangs een tentoonstelling met 63 Hollandse werken uit de Petersburgse Hermitage is geopend, wordt als het belangrijkste element van de culturele betrekkingen met Nederland genoemd.

Russische kranten en persbureaus halen het persbureau AP aan voor het nieuws dat ‘Zijlstra 12 jaar loog’ over zijn aanwezigheid bij een ontmoeting met Poetin en brengen ook het commentaar van ex-directeur van Shell Jeroen van der Veer, dat Zijlstra zijn woorden verkeerd heeft begrepen. De site van het Russische tv-kanaal voor het buitenland, RT.com, liet ook tweets zien met de hashtag #Halbewaserbij waarop Zijlstra staat afgebeeld als eerste mens op de maan en als omverduwer van de Berlijnse Muur.

De site van het Russische tv-kanaal NTV citeert Geert Wilders met de uitspraak ‘Zijlstra doet zelf aan desinformatie, terwijl Nederland Rusland beschuldigt van het verspreiden van nepnieuws.’