De Russische toneelregisseur Kirill Serebrennikov, sinds afgelopen zomer in Moskou onder huisarrest, mocht geen afscheid nemen van zijn stervende moeder in Rostov aan de Don. Vrienden reageerden ontzet. Journalist Misja Kozyrev van Rain-tv: 'Ik zit met de tranen in mijn ogen en opeengeklemde kaken en probeer geen verwensingen te sturen aan het adres van die staatsschoften'. Oppositiepoliticus Dmitri Goedkov: 'Hier valt niets aan toe te voegen, met medeleven valt hier niets te verhelpen. Menseneters.'
Zelfs een persoonlijk verzoek van regisseur Aleksej German aan Poetin, tijdens een zitting van de adviesraad voor de kunst in december, mocht niet baten. 'U weet dat Kirill Serebrennikov heel oude ouders heeft,' zei German. 'Zijn vader is 84, zijn moeder heeft alzheimer, officieel is hij geen voogd. Daarom kan hij hen niet helpen, zijn bankrekeningen zijn bevroren, hij kan geen geld overmaken en ik vrees dat hij zijn ouders niet meer in levenden lijve zal aantreffen.'
Serebrennikovs moeder Irina Aleksandrovna, lerares Russisch, stierf op 16 februari. Ze had haar zoon driekwart jaar niet gezien.
Het huisarrest van Serebrennikov, artistiek leider van het avantgardetheater Gogol Centrum in Moskou, is onlangs ten derdenmale verlengd. Hij zit thuis in afwachting van zijn rechtzaak wegens verdenking van grootschalige fraude (68 miljoen roebel = $1,1 miljoen) met staatssubsidies voor toneelvoorstellingen die nooit zouden zijn opgevoerd. Behalve hij zitten nog drie medewerkers gevangen. De boekhoudster van het Gogol Centrum heeft, na maandenlang verblijf in een isoleercel, haar baas van verduistering beschuldigd. Serebrennikov ontkent schuld.
Huisvriendin en journaliste Katerina Gordejeva vertelde hoe zijn moeder op zijn arrestatie had gereageerd. 'Toen Kirill werd gearresteerd hield Irina Aleksandrovna zich groter dan de anderen. Zij hield en zijn vader, en Kirill en iedereen rondom hen op de been door met overtuiging te zeggen: Dit is een vergissing. Mijn zoon is een eerlijk mens, een regisseur. Ik weet dat. Ik heb hem opgevoed.'
In culturele kringen in Moskou wordt de zaak tegen Serebrennikov beschouwd als een afrekening met een avantgarde-regisseur die de tijdgeest niet aanvoelt. Religieuze fundamentalisten die bezwaar maken tegen de vrijgevochtenheid van zijn voorstellingen, verzochten de onderzoeksinstanties te onderzoeken of er geen misbruik werd gemaakt van staatssubsidies. Dat leidde in mei vorig jaar tot een politieinval in het theater en een boekhoudkundig onderzoek. Daarbij zouden malversaties zijn ontdekt.
Eerder reageerde Poetin op vragen over Serebrennikovs arrestatie dat de handelwijze van de justitiële instanties niet als 'vervolging' kunnen worden betiteld. 'Als dit een vervolging was, en geen onderzoek, dan zou zijn voorstelling niet zijn opgevoerd in het Bolsjoj Theater,' zei Poetin volgens nieuwssite RBK. Hij doelde op het ballet Noerejev, dat op 9 en 10 december met groot succes werd opgevoerd in het Bolsjoj Theater. Script en enscenering zijn van Serebrennikov. Na de arrestatie van de regisseur werd het ballet in juli 2017 twee dagen vóór de première plosteling afgelast, omdat de voorstelling nog niet af zou zijn.
Bij de première in december zat de hele politieke elite van Rusland in de zaal, inclusief minister van Cultuur Vladimir Medinski, een van de criticasters van de regisseur. Aan het eind van de voorstelling traden dansers naar voren met tshirts waarin ze om vrijlating van Kirill vroegen. Serebrennikov was bij de première niet aanwezig.
