Het Kremlin erkent Joe Biden vooralsnog niet als de nieuwe president van de Verenigde Staten. Volgens Poetins woordvoerder Dmitri Peskov acht Rusland het 'correct om de officiële uitslagen van de afgelopen verkiezingen af te wachten', alvorens felicitaties over te brengen aan de 46ste president van de VS. De definitieve uitslag volgt op 14 december, wanneer het Kiescollege officieel vaststelt wie de nieuwe president is.
Joe Biden krijgt in de Russische pers een aanzienlijk zuiniger onthaal dan Trump vier jaar geleden
Op de vraag waarom de Russische president vier jaar geleden niet talmde met felicitaties voor Donald Trump, zei Peskov op 9 november dat 'het verschil overduidelijk is'. 'Daar [in de VS] staan nog juridische procedures op stapel, die door de zittende president zijn aangekondigd en daarin verschilt de situatie. Daarom vinden wij het correct de officiële afkondiging af te wachten,' aldus Peskov volgens persbureau TASS. Vier jaar geleden waren er geen juridische procedures die de uitslag betwistten.
De Russische pers gaat inmiddels wel uit van een wisseling van de wacht, maar verwacht voor Rusland niet veel goeds van Biden. Anders dan Trump, aldus de krant Kommersant, heeft Biden al duizenden experts en raadgevers in de coulissen staan die zich warmlopen voor hoge posten in de nieuwe administratie, van wie een 'reset' van de Russisch-Amerikaanse betrekkingen niet valt te verwachten. Mensen als Susan Rice (mogelijk kandidaat-minister van Buitenlandse Zaken die Rusland de 'belangrijkste tegenstander' van de VS heeft genoemd) en Anthony Blinken (groot voorstander van meer sancties) hebben hun afkeer van Rusland nooit onder stoelen of banken gestoken, aldus de krant.
Kommersant citeert Konstantin Kosatsjov van de Senaatscommissie voor buitenlandse betrekkingen, die op zijn Facebook waarschuwde dat 'met de overwinning van de Democraat een revanche van alle niet-conservatieve krachten in de hele wereld te verwachten valt.' Volgens de senator betekent dat 'meer russofobie in Europa, meer doden in de Donbas en in andere hot spots in de wereld, benevens meer sancties op politieke gronden'. Maar volgens Kosatsjov kan ook Biden er niet omheen dat de wereld veranderd is.
'Het is een multipolaire wereld geworden waarin je moet bewijzen dat je aanspraak kunt maken op het leiderschap van de wereld, in moreel en niet in autoritair opzicht, niet met sancties, maar door te handelen in het algemeen belang, bijvoorbeeld waar het de strijd tegen het coronavirus betreft,' aldus Kosatsjov. Positief beoordeelt hij dat 'het thema van de Russische invloed op de presidentsverkiezingen van de VS schijnbaar voorgoed verdwenen is uit de Amerikaanse contekst.' Hij ziet ook lichtpunten voor de hervatting van de ontwapeningsonderhandelingen die onder Trump zijn stopgezet.
Toename anti-Russische retoriek
Volgens senator Andrej Klimov in regeringskrant Rossiskaja Gazeta (die de nieuwe president een lame duck noemt) zal de overwinning van Biden leiden tot een 'toename van de anti-Russische retoriek, met accent op persoonsgebonden sancties'. Hij voorspelt een grotere rol voor 'grijze kardinalen, mensen die in de schaduw opereren en alles doen wat in het belang is van de heersende klasse van Amerika.'
Ook Andrej Kortoenov, directeur van de Russische Raad voor Internationale Zaken, zegt tegen BBC Russia dat de 'wederzijdse retoriek scherper zal worden. Die was al scherp toen Biden presidentskandidaat was en zal dat ook blijven na zijn ambtsaanvaarding. Ook zal de druk op Rusland inzake mensenrechten weer toenemen. Topontmoetingen zullen er waarschijnlijk niet komen, tenminste niet in de naaste toekomst. Hooguit ontmoetingen op multilaterale bijeenkomsten.' Volgens Kortoenov hebben Poetin en Biden geen 'chemie'. Makkelijker zullen de contacten op het niveau van de ambtenarij zijn, verwacht de politicoloog.
Andrej Soesjentsov, directeur van het gezaghebbende Instituut voor Internationale Betrekkingen MGIMO, bekijkt de betrekkingen pragmatischer: 'De Russische elites en de leiding verwachten geen doorbraken, noch van de zijde van de EU, noch van de VS. Na [ex-president] Medvedev is men niet meer gericht op uiterlijk effectbejag. Voor Rusland zijn continuïteit, stabiliteit en defensie het belangrijkst. Ik denk niet dat hier enige verandering zal optreden.'
Valeri Garboezov, directeur van het Instituut voor Canada en de VS, voorspelt in de Komsomolskaja Pravda geen grote veranderingen in het Amerikaanse beleid ten opzichte van Rusland. 'De koers die nog onder Obama is ingezet, toen Biden vicepresident was, een koers gericht op de indamming van Rusland, zal worden voortgezet. Die koers is vastgelegd in de wetten van het Amerikaanse Congres en dat is de bipartisan-lijn van de Amerikanen, die al in 2014 is ingezet.' Voor Biden, aldus Garboezov, is niet China, maar Rusland het grootste gevaar en die confrontatie gaat gewoon door.
'Tussen de VS en Rusland woedt een soms verborgen, soms openlijke oorlog om de invloed in het post-sovjet-territorium. Die hele rampzalige sovjet-erfenis van de voormalige Unierepublieken - en dat is niet alleen Oekraïne. De VS zijn ook actiever geworden im Centraal Azië, in Turkmenië, Tadzjikistan, Oezbekistan. De Amerikanen houden de situatie in Oekraïne onder controle. Het is een grijsgedraaide plaat - de invloed in de post-sovjet-invloedssfeer. Rusland wil dat gebied niet laten gaan, en de VS maken er aanspraak op. De Amerikanen proberen het vacuum te vullen dat ontstaan is na het uiteenvallen van de USSR en de afname van de invloed van Rusland in die gebieden. En ze doen dat langzaam, maar hardnekkig.' Garboezov noemt het een 'voortdurend pijnpunt' in de betrekkingen tussen de beide (groot)machten.
De politicoloog is van mening dat Trump een smerig spel heeft gespeeld met de Russische bestuurselite, die haar hoop op hem had gevestigd. Ze hebben zich deerlijk vergist. 'Hun verwachting leek gestoeld op Trumps retoriek aan het adres van Poetin en enkele pro-Russische uitspraken. Maar Trump zelf deed in zijn eigen land allerlei anti-Russische uitspraken. In de geesten van onze politieke elite ontstond een illusoir beeld van Trump, dat niet klopte. Hij bleek de enige Amerikaanse president die een pro-Russische retoriek handigde combineerde met een anti-Russisch sanctiebeleid. Dat had onze elite moeten ontnuchteren, maar helaas...'
Trump zal nog enige tijd om zich heen blijven slaan, aldus Garboezov, maar zal zich uiteindelijk bij de uitslag moeten neerleggen. En Biden zal zijn anti-Russische beleid onverkort voortzetten, mogelijk met uitzondering van de wapenonderhandelingen, aldus Garboezov. 'Wij moeten op alles zijn voorbereid.'
Dictatuur van de massa
De krant Moskovski Komsomolets schampert: 'Wie heeft zoiets ooit gehoord of gezien: in de VS verklaren twee mensen zichzelf tegelijkertijd tot overwinnaar in de verkiezingen?' Columnist Aleksandr Minkin schrijft: 'Kameraden Amerikanen, we begrijpen dat jullie Trump zat waren, zijn hooligan-uitvallen, zijn onvoorspelbaarheid, en de rest. Maar waarom konden jullie niemand beters vinden dan die ouwe seniele man? Iemand formuleerde het onlnags briljant: de VS hebben Tsjernenko gekozen. En als jullie niet meer weten wie dat was, dat was de sovjet-leider van wie werd gezegd dat het de enige secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie was die gekozen werd, zonder nog uit zijn coma te ontwaken.'
Minkin gaat nog verder. Hij spreekt over de overwinning van de Democraten als de 'dictatuur van de massa', zelfs als die massa hogeropgeleid is. 'En die 'democratische' meute vestigt nu in Amerika een krankzinnige (een ander woord is er niet voor) dictatuur. Mensen worden ontslagen om een onvoorzichtig woord. Er gebeuren absurde dingen: een witte massa slaat een neger omdat hij een aanhanger is van Trump. En het is net als in het Kremlin, net als bij ons op de staatstelevisie: alles wat hen welgevallig is is de waarheid, en wat hen niet bevalt is fake.' Ten bewijze voert hij aan dat de drie belangrijkste Amerikaanse nieuwsstations na de afkondiging van Bidens overwinning collectief besloten Trump niet meer uit te zenden. 'Ze snoerden hem gewoon de mond.'
'Wij hebben in Rusland de afgelopen jaren vaak het gevoel gehad dat we afgleden in de richting van Noord-Korea. En dat terwijl we Noord-Korea alleen van horen zeggen kenden. Noord-Korea werd gewoon een synoniem voor de totalitaire samenleving, een etiket. Als dat zo is, dan is Amerika niet afgegleden, maar naar Noord-Korea afgeroetsjt.'
Volgens politicoloog Кirill Koktysj, docent aan het MGIMO (Instituut voor Internationale Betrekkingen in Moskou) heeft Trump nog alle kans om de uitslag aan te vechten. Met name de per post uitgebrachte stemmen boden volgens hem alle mogelijkheden op machinaties en fraude. 'Daarom is het niet uitgesloten dat het Trump-team serieus materiaal heeft om naar de rechter te stappen,' zegt Koktysj tegen regeringskrant Izvestia.
(Bronnen: Rossiskaja Gazeta, TASS, Moskovski Komsomolets, Kommersant, Izvestia, Komsomolskaja Pravda, BBC Russian News, Moscow Times)