Poetin besprak met Trump ‘nieuwe ideeën’ over Oekraïne

President Poetin heeft tegenover een zaal met Russische diplomaten gezegd dat hij Trump voorgesteld heeft om een referendum onder internationaal toezicht te houden over de toekomst van de Oost-Oekraïense provincies die in handen van pro-Russische rebellen zijn. Trump had Poetin gevraagd hierover op hun persconferentie in Helsinki nog niets naar buiten te brengen, omdat hij het voorstel eerst in overweging wilde nemen, zo vertelde Poetin. Dit meldt het Amerikaanse persbureau Bloomberg op basis van twee zegslieden die de besloten bijeenkomst met Poetin bijwoonden.

Terwijl in de VS de politieke elite nog steeds moet raden naar wat president Trump met zijn Russische collega Poetin tijdens hun ruim twee uur durende ontmoeting in Helsinki besprak, maakt Moskou stukjes bekend. Donderdag waren Russische ambassadeurs en vertegenwoordigers bij internationale organisaties in Moskou bijeen, waar zij werden toegesproken door Poetin.

putin met ambassadeurs 19 juli 2018Poetin spreekt diplomaten toe na de Helsinki-top. Foto Kremlin.ru

In het besloten deel zou Poetin gezegd hebben dat een nieuw voorstel had gedaan over een oplossing voor het conflict in Oekraïne, en wel een referendum waarbij de inwoners van de separatistische gebieden in de Donbas zouden mogen stemmen over hun toekomst. In een interview met de Russische staatstelevisie vertelde Poetin dat Trump en hij samen ‘nieuwe ideeën over Oekraïne hadden bedacht’.

Aan de vooravond van de top hadden de VS hem verzekerd,  dat ze ‘niets zouden doen met betrekking tot Oekraïne zonder Oekraïne’  en dat de belangen van zijn land verzekerd waren en zouden worden beschermd. Trump zelf heeft een paar keer, ook nog vlak voor de top, uitspraken gedaan waarin hij de mogelijkheid openliet de aansluiting van de Krim bij Rusland, die door Europa en de VS als een illegale annexatie wordt gezien, te erkennen.   

De pro-Russische separatisten in de Donbas hielden in mei 2014 referenda, met als uitkomst dat 96 procent van de stemmers voor onafhankelijkheid van hun gebieden was. In het latere  vredesoverleg van Minsk werd de onafhankelijkheid van de republiekjes niet erkend, maar werd afgesproken dat de gebieden in de Oekraïense grondwet een autonomere status zouden krijgen. Het Minsk-proces zit echter al jaren muurvast.

In Washington heeft het Witte Huis inmiddels, een dag na het uitgelekte nieuws uit Moskou, laten weten niet in te zullen gaan op het voorstel voor een referendum. Een woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad verklaarde dat 'een zogenaamd referendum in een deel van Oekraïne  dat niet onder controle staat van de regering geen wettige betekenis zou hebben'.

Vervolg top in Washington

Als vervolg op de ontmoeting in Helsinki is Poetin intussen door Trump uitgenodigd om in het najaar naar Washington te komen. De top van de Amerikaanse inlichtingendiensten en het Congres werden hierdoor overvallen. Trump maakte zijn uitnodiging op twitter bekend, waarop de directeur van de nationale inlichtingendienst Dan Coats bijna hilarisch lachend voor de camera reageerde: ‘Zeg dat nog eens?’

In de VS is de kritiek en ongerustheid over Trumps optreden in Helsinki niet verstomd, al roept Trump zijn ontmoeting uit tot ‘een groot succes’. Op de bijeenkomst met zijn ambassadeurs maakte Poetin zich boos over de negatieve reacties in Amerika. In het openbare deel zei hij letterlijk: ‘Sommige krachten in Amerika proberen de resultaten van de ontmoeting in Helsinki te ontkrachten en omlaag te halen. Zij zijn luchthartig bereid om de Russisch-Amerikaanse betrekkingen op te offeren aan hun eigen ambities in de binnenlandspolitieke strijd in Amerika.’

Russische politici en diplomaten lieten zich ook boos en teleurgesteld uit over de politieke reacties in de VS. Senator Aleksej Poesjkov toonde zich tegenover de BBC verbaasd dat ‘de Amerikaanse media en een groot deel van het Congres Rusland wil afschilderen als vijand van de Verenigde Staten’. ‘Willen ze een oorlog met een kernwapenmacht?’, voegde hij eraan toe.