President Trump vlak na de aanslag. Foto Rebecca Droke|ANP|AFP
De moordaanslag op de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump is volgens het Kremlin een logisch gevolg van de Amerikaanse politieke cultuur die de huidige regering van president Joe Biden heeft geschapen.
Anders dan talrijke regeringsleiders elders in de wereld reageerde de Russische president Vladimir Poetin kort na de aanslag op Trump zelf niet meteen op de schietpartij van zaterdagavond 13 juli. Poetin liet weten ook geen direct contact te zullen zoeken met Trump. Via woordvoerder Dmitri Peskov presenteerde het Kremlin echter wel een eigen analyse. De Russische leiding denkt niet dat 'de poging om Trump uit te schakelen georganiseerd was door de huidige regering', maar de moordaanslag is wel veroorzaakt door 'de sfeer die deze regering tijdens de politieke strijd en rond kandidaat Trump creëerde', aldus Peskov.
De spreekbuis van Poetin doelde daarbij op de 'talrijke pogingen' om Trump via de rechtbank uit de politieke arena te verwijderen en hem 'politiek in diskrediet te brengen'. Maar Peskov verbreedde de context ook. 'Het Amerikaanse politieke systeem heeft in de geschiedenis herhaaldelijk een voorbeeld heeft gegeven van geweld binnen het land. De werkwijze van de huidige regering [Biden] is dat zij er de voorkeur aan geeft alle problemen op te lossen vanuit een positie van kracht, ook in mondiale aangelegenheden. Niemand probeert naar compromissen te zoeken. Nu is het geweld naar binnen geslagen', zei Peskov.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken borduurde hierop voort. Volgens woordvoerder Maria Zacharova is de aanslag geen aanval op de democratie maar weerspiegelt de moordpoging slechts de 'suïcidale staat waarin het liberalisme de Amerikaanse democratie van binnenuit' heeft meegezogen. 'De dreiging komt van binnenuit, niet van buitenaf. Dit is de Amerikaanse democratie, die door het liberalisme in een suïcidale staat is gebracht', schreef de voorlichter van minister Sergej Lavrov op haar Telegram-kanaal.
Eerste complottheorieën
Ondanks de verklaring van Peskov, dat de moordaanslag in een structurele Amerikaanse context moet worden bekeken, doken er in Moskou zondag ook al complottheorieën op. Volgens senator Sergej Tsekov, die namens een kiesdistrict op de geannexeerde Krim een zetel in de Federatieraad heeft, is Oekraïense betrokkenheid bij de aanslag denkbaar. 'Gezien het feit dat het regime in Kiev zich herhaaldelijk weinig vleiend heeft uitgelaten over Trump, die beloofde een einde te maken aan het militaire conflict in Oekraïne als hij tot president van de Verenigde Staten zou worden gekozen, dring ik er bij de Amerikaanse autoriteiten op aan om de versie van de betrokkenheid van de Oekraïners in overweging te nemen', zei Tsekov tegen het staatspersbureau RIA Novosti.
Ook het militaire blog Grey Zone, dat nauwe contacten onderhield met de Wagner Groep en andere huurlingenlegers, verwees zondag meteen naar Oekraïne. Net als Tsekov kwam ook Grey Zone met geen enkele aanwijzing om deze suggestie te onderbouwen.
In tegenstelling tot Poetin reageerde de Oekraïense president Volodymyr Zelensky wel persoonlijk en 'geschokt' op de moordaanslag. 'Dergelijk geweld kent geen rechtvaardiging. Geweld mag nooit winnen. Ik ben opgelucht om te horen dat Donald Trump nu veilig is en wens hem een spoedig herstel. Ik wens dat Amerika hier sterker uit komt', aldus Zelensky, die er afgelopen tijd geen geheim van maakte dat hij bang is voor een verkiezingsoverwinning van Trump in november dit najaar omdat de Republikeinse kandidaat dan mogelijk een eind maakt aan de Amerikaanse steun voor Oekraïne.